Vinyl/ LP, Limited Edition of 9000 - Van Morrison, Astral Weeks - Warner Bros, 2019

05.00 uur
Hoeveel keer hebben we onszelf de vraag gesteld, Ben ik goed bezig? En vaak hebben we in de spiegel moeten toegeven dat we niet goed bezig zijn. Dat is zo. Niet anders. Het mysterieuze aspect van de vraag is niet dat je ze stelt, maar dat de oorzaak meestal niet of toch niet meteen te achterhalen is. Zowel positief als negatief. Behalve de gemartelde mens is iedereen daarbij aangewezen op zijn intuïtie. Ik weet het, sommige mensen stellen zich tijdens hun levensloop helemaal geen vragen en spoelen mee met de stroom alsof er geen oevers bestaan waarop ze kunnen aanmeren om zich te bezinnen. Hun betekenis en zin van het leven is alleen een zeemijl in een andere richting dan die van de existentiële denkende mens. Ik spreek hier geen waardeoordeel over uit want met acht miljard mensen is het complex en haast onmogelijk om voor iedereen een betekenis en zin voor het leven te vinden. Laar staan te vragen of ze goed bezig zijn. Ik denk dat er geen één miljard mensen zijn die zelfs ook maar kunnen overwegen om in een persoonlijk gewenste levensmodus te komen. En dan overdrijf ik nog een half miljard mensen, vrees ik. De vraag of ‘zij’ goed bezig zijn, is irrelevant. Ze hebben niets te wensen gezien de plaats op aarde waar ze geboren zijn en/of het regime waaronder ze moeten bewegen. Daarom is en blijft het ook een eeuwig twistpunt over welke mensen we eigenlijk schrijven in columns en boeken als het over mentale retraites gaat, bekommernissen van     algemeen nut of thuis kunnen komen in muziek zoals filosoof Alicja Gescinska (1981) schrijft.
 

“Zeer populaire vergissing: de moed tot zijn overtuiging hebben; - maar het gaat erom de moed tot de aanval op zijn overtuiging te hebben!”
(Friedrich Nietzsche, Herwaardering van alle waarden)

Ben ik goed bezig? is overigens een zeer tijdsgebonden vraag die net zoals de seizoenen de natuur veranderen, gerelateerd is met de mens en zijn leeftijd en zijn sociale context. En er is de maturiteit van de mens die in principe groeit naarmate hij ouder wordt, maar waarbij nooit uitgesloten wordt dat sommigen bullebakken blijven. Ook en zelfs ook als je mensen vertelt dat ze slechts een 4.000-tal weken te leven hebben om dan voorgoed van de aarde te verdwijnen. Sterven. Doodgaan. Nooit meer terugkomen van ergens en nergens. Transformeren naar stof en (g)ruis. 4000 als equivalent van een vol leven is een schrikwekkend getal dat bitter eng in de oren klinkt. Ieder zinnig mens zal even schrikken en zichzelf een ogenblik van reflexen gunnen. Ben ik goed bezig, wordt relevanter bij het besef van de kleinheid van de tijdsduur. Dat besef kan een rol spelen in de persoonlijke en morele ontwikkeling. Let wel: het leven mag zoals bij de overrompelende schrijver Cesare Pavese (1908-1950) niet leiden tot een voortdurend gevecht met het eigen-ik. Pavese droeg een stem van een geobsedeerd schrijver, de stem van een mislukt minnaar, de stem van een katholieke kwelgeest, de stem van een neurotische intellectueel, de stem van een tragisch leven. Hij spon zijn levensdraden weliswaar tot een gelauwerd en bekroond werk, maar hij was niet goed bezig! In 1950 besloot hij immers niet meer te schrijven en vlak voor hij zijn draad van Ariadne zelf door knipte, schreef hij de titel van zijn dagboek neer dat hij in 1935 was begonnen: Leven als ambacht!

“Waarom ben ik zus en zo? De onzinnige gedachte dat men zich voor zijn bestaan, en ook voor zijn zus-en-zo zijn zelf, vrij kiezend voorstelt. Achtergrond: de eis dat er een wezen zou moeten zijn dat het ontstaan van een zichzelf verachtend schepsel als ik ben verhinderd zou hebben. Zich een tegenargument tegen God voelen.”
(Friedrich Nietzsche, Herwaardering van alle waarden)

Jong of oud, Afrikaan of eskimo, West-Europeaan of Rus, ziek of gezond, een week vliegt als een F35 voorbij en het getal 4.000 erodeert alzo zoals sneeuw voor de zon. Het kan niet anders dat sommigen er depressief van worden of paranoia en zich er met hand en tand tegen verzetten. Tevergeefs! Onbewust leiden we in het beste geval een race tegen de tijd. Controleren en plannen we onze toekomst kapot en schakelen we technologie in om de druk op het snelle leven te counteren. Bewust kunnen we echter trachten om het leven zelfbewust en zinvol te besteden, week na week, zover het verstand reikt. Hoezo? Ben ik dan niet goed bezig? Auteur Oliver Burkeman (1975) licht in zijn nieuwste boek ‘De 4-wekenreset’ (Amsterdam, maart 2025) een tipje van de sluier op om een vervullend leven te kunnen leiden, genietend van de slenterende stroom met talrijke rustplaatsen. Het boek ligt niet op dezelfde oever als de zen/meditatiebusiness of al dat mindful thinking gedoe, maar gaat uit van de imperfecte mens die leert aanvaarden en kan loslaten. Bijna intuïtief. Inderdaad, het klinkt als terminologie die al eerder en veel ter sprake is gekomen, maar Burkeman charmeert met zijn project en zet de evidente dingen des levens voor ons bevrijdend op een rijtje. Boeiend en rustgevend. Wie tijdens het lezen een LP van Van Morrison op de achtergrond laat draaien, mag rekenen op golfjes van spontane glimlach en… zal zich voornemen om meteen dingen in zijn leven om te gooien. Of je een zoekende adolescent, gedreven twintiger, passionele dertiger, verantwoordelijke veertiger, wijze vijftiger, gelauwerde zestiger, berustende zeventiger, soezende tachtiger of curieuze negentiger bent. Il faut le lire pour le croire! 

“Ongehoorde zelfbezinning: niet als individu, maar als mensheid zich bewust worden. Laten wij ons bezinnen, laten wij terugdenken: laten wij de kleine en de grote wegen gaan!”
(Friedrich Nietzsche, Herwaardering van alle waarden)

06.30 uur